Tiền điện tử đang trở thành xu hướng và nhận được nhiều sự quan tâm của giới trẻ trên toàn thế giới. Trong một chia sẻ mới đây của Crypto.com, sàn giao dịch dự đoán rằng người dùng tiền điện tử trên toàn thế giới có thể đạt 1 tỷ người vào cuối năm 2022. Các phát hiện thêm cho thấy thế hệ Millennials – những người trong độ tuổi từ 26 đến 41 – đang chuyển sang đầu tư tài sản kỹ thuật số để xây dựng tài chính cho bản thân. Ví dụ, một nghiên cứu được thực hiện vào năm 2021 cho thấy hơn 94% những người sở hữu tiền điện tử nằm ở độ tuổi từ 18 đến 40.
Giữ an toàn cho trẻ em
Trong bối cảnh xã hội dồn nhiều sự chú ý vào tiền điện tử, một số người đang lo ngại về cách những người dưới 18 tuổi tương tác với tài sản kỹ thuật số. Những thách thức này đã được đề cập trong báo cáo “Tầm nhìn tương lai cho trẻ em vào năm 2022” gần đây của UNICEF, báo cáo xem xét tác động mà các xu hướng toàn cầu có thể ảnh hưởng đến trẻ em, bao gồm cả những lo ngại xung quanh việc áp dụng tiền điện tử chính thống.
Melvin Breton Guerrero – Chuyên gia chính sách của Văn phòng Chính sách và Hiểu biết Toàn cầu UNICEF chia sẻ với Cointelegraph rằng phần này của báo cáo rất cần thiết trong bối cảnh phát triển mạnh mẽ của tiền điện tử và do đó, cần phải yêu cầu các biện pháp bảo vệ trẻ em:
“Cần chuẩn bị các biện pháp để ngăn ngừa những tổn hại có thể xảy ra với trẻ em do ảnh hưởng của bên thứ ba hoặc do chính các em gây ra. Chúng ta cần có các biện pháp giáo dục và bảo vệ cho trẻ trong không gian tiền điện tử và các ứng dụng blockchain, vì có thể trong tương lai chúng sẽ trở thành một phần của cuộc sống hàng ngày, giống như internet.”
Hiện tại hầu như chưa có chính sách nào để bảo vệ trẻ em khi truy cập vào các ứng dụng blockchain và tiền điện tử, Guerrero cho rằng một trong những yếu tố quan trọng nhất cần xem xét là xác minh độ tuổi. Ông nhấn mạnh: “Chúng ta cần đảm bảo rằng trẻ vị thành niên không lạm dụng tiền điện tử hay tham gia trái phép vào các ứng dụng blockchain.”
Để tạo một ví tiền điện tử không cần cung cấp danh tính do đó ai cũng có thể sở hữu những ví tiền điện tử khác nhau. Thậm chí, một số sàn giao dịch tiền điện tử trực tuyến không đặt câu hỏi về độ tuổi của người dùng. Theo Guerrero: “Một đứa trẻ có thể sử dụng nhiều ví tiền điện tử khác nhau và chúng ta không thể kiểm soát được điều đó.”
Hầu hết các sàn giao dịch tiền điện tử lớn đều có yêu cầu biết về khách hàng của mình (KYC – Know Your Customer) để đảm bảo rằng người dùng phải từ 18 tuổi trở lên. Ví dụ: Coinbase tuyên bố rõ ràng rằng người dùng phải từ 18 tuổi trở lên khi muốn truy cập các dịch vụ của Coinbase. Tuy nhiên, trước khi chính sách này được thực hiện vào tháng 7 năm 2017, Coinbase đã từng cho phép người dùng từ 13 tuổi trở lên sử dụng các dịch vụ của mình nếu sự đồng ý của cha mẹ.
Sàn giao dịch tiền điện tử Gemini có trụ sở tại Hoa Kỳ đồng ý cấp tài khoản cho trẻ vị thành niên khi có sự giám hộ của người lớn. Ngày 25 tháng 1 công ty này đã có một bài đăng cho biết dịch vụ mới này được cung cấp bởi EarlyBird, một công ty đầu tư của quỹ Gemini Frontier Fund và tạo điều kiện cho cha mẹ chuẩn bị sẵn sàng về mặt tài chính cho con cái của họ.
Caleb Frankel – Giám đốc điều hành và người đồng sáng lập của EarlyBird, chia sẻ rằng việc cung cấp dịch vụ này tập trung vào việc cấp quyền truy cập vào tài sản kỹ thuật số để cha mẹ có thể thay mặt cho con cái của họ đầu tư. Frankel nói thêm rằng EarlyBird không chỉ làm việc với Gemini mà còn chủ động làm việc với các cơ quan quản lý để đảm bảo phát triển một hệ sinh thái tiền điện tử an toàn, bảo mật. Trong khi tiến trình vẫn đang được thực hiện, Guerrero cho biết rằng điều quan trọng là phải đảm bảo người tham gia đủ tuổi xét về mặt pháp lý.
Ngoài ra còn có hàng ngàn rủi ro khác có thể phát sinh khi trẻ em có quyền truy cập vào tiền điện tử. Ví dụ, năm 2021 đã chứng kiến sự gia tăng các vụ lừa đảo tiền điện tử và đối tượng dễ bị tổn thương nhất là những trẻ em thiếu kinh nghiệm trong lĩnh vực này. Larry Cameron, giám đốc an ninh thông tin của tổ chức Sáng kiến tình báo chống buôn người (ATII) – một tổ chức tập trung vào việc chống buôn người bằng cách giám sát các giao dịch tiền điện tử đã chia sẻ với Cointelegraph về những rủi ro mà trẻ vị thành niên có thể gặp phải khi tham gia vào thị trường crypto:
“Cụ thể, những sàn giao dịch giả mạo và các trò gian lận là những nguy cơ đối với trẻ vị thành niên. Những người thiếu kinh nghiệm, đặc biệt là trẻ vị thành niên là con mồi ngon cho những kẻ lừa đảo trực tuyến. Việc vi phạm dữ liệu, đánh cắp danh tính hoặc gian lận có thể được thực hiện bằng tên của đứa trẻ mà chúng không hề hay biết. Trẻ em cũng có nhiều khả năng bị lộ mật khẩu, và tất nhiên điều này cũng có thể xảy ra ngay cả với người lớn”.
Do đó, Cameron tin rằng việc mua bán các tài sản kỹ thuật số sẽ khiến trẻ em trở thành mục tiêu của bọn tội phạm.
Ông nói thêm: “Cho đến khi các sàn giao dịch tiền điện tử đưa ra thêm nhiều biện pháp xác minh và xác thực bảo mật khi mở tài khoản, quyền riêng tư của trẻ em sẽ gặp nhiều nguy cơ. Tốt nhất, bất kỳ ai dưới 18 tuổi sẽ cần phải cung cấp thông tin về cha mẹ của họ để được phép mở tài khoản”
Blockchain có phải là con dao hai lưỡi?
Ngoài những lo ngại xung quanh tiền điện tử, công nghệ blockchain cũng có thể gây ra những hậu quả không mong muốn cho trẻ vị thành niên. Ví dụ, Guerrero giải thích rằng blockchain có thể gây hại cho trẻ em vì thông tin được ghi lại là vĩnh viễn và bất biến, và tính bất biến này có thể xung đột với các quy định hiện hành:
Điều 17 của Quy định chung về bảo vệ dữ liệu, hay còn gọi là GDPR của Liên Minh Châu Âu quy định rằng nếu trẻ em tình nguyện cung cấp thông tin của mình khi chúng chưa đủ tuổi hoặc chưa hiểu được các hệ quả có thể có khi cung cấp thông tin, sẽ có quyền xóa thông tin đó khi chúng đủ tuổi trưởng thành (18 tuổi). Nhưng theo những gì chúng ta biết, blockchain không cho phép xóa thông tin. Vậy bằng cách nào để bảo vệ thông tin và quyền lợi của trẻ em khi tham gia vào crypto hay ứng dụng blockchain?”
Ngoài ra, Guerrero cho biết khi các ứng dụng blockchain có thể giúp trẻ em nhập cư có danh tính di động để truy cập hàng hóa và dịch vụ, chúng cũng có thể bị sử dụng như một hình thức giám sát. Trước những băn khoăn trên, ông nhấn mạnh rằng cần phải trung hòa tính hai mặt trong việc khai thác tiềm năng của blockchain: “Sự cân bằng này là rất quan trọng, cộng đồng blockchain và tiền điện tử phải ghi nhớ điều này khi triển khai xây dựng các ứng dụng mới.”
May mắn thay, một số tổ chức đang tích cực tiến lên trong mặt trận này. Ví dụ: trong khi UNICEF nhận ra những thách thức liên quan đến việc áp dụng tiền kỹ thuật số và trẻ em, đồng thời tổ chức này cũng công nhận những mặt tiềm năng của blockchain.
Sunita Grote, trưởng nhóm liên doanh của Văn phòng Đổi mới của UNICEF cho biết văn phòng của cô ấy đã và đang khám phá việc sử dụng blockchain thông qua quỹ mạo hiểm của mình: “Quỹ này cung cấp tài trợ hạt giống để thử nghiệm các giải pháp nguồn mở (open-source solutions) có tiềm năng tăng tốc kết quả cho trẻ em. Blockchain là một trong những lĩnh vực công nghệ mà chúng tôi đang rất quan tâm và đầu tư tìm hiểu.”
Cụ thể, Grote tin rằng các giải pháp dựa trên blockchain cho phép các tổ chức và cá nhân suy nghĩ lại về những cách mà vấn đề có thể được giải quyết nhờ vào sự gia tăng tính minh bạch, hiệu quả trong hệ thống và sự phối hợp dữ liệu tốt hơn giữa nhiều bên. Với suy nghĩ này, Grote hiểu rằng để hỗ trợ phòng ngừa các nguy cơ mà trẻ em có thể gặp phải trong môi trường trực tuyến, việc khai thác blockchain đúng cách là rất có lợi. Cô chia sẻ rằng quỹ mạo hiểm của UNICEF gần đây đã đầu tư vào hai công ty khởi nghiệp phát triển các giải pháp mã nguồn mở, hỗ trợ bởi trí tuệ nhân tạo (AI) để giải quyết các rủi ro liên quan đến kỹ thuật số với trẻ em.
Mặt khác, Grote cũng hiểu rằng blockchain có thể làm tăng nguy cơ gặp phải những nguy hiểm khi trẻ đang trực tuyến: “Việc trực tuyến có thể làm tăng các mối đe dọa và tác hại phổ biến thường gặp mà nhiều trẻ em đã phải đối mặt khi ngoại tuyến và cũng có thể làm tăng thêm các lỗ hổng do các rủi ro trực tuyến đã có sẵn”.
Kêu gọi cộng đồng blockchain bảo vệ trẻ em
Với những rủi ro liên quan đến tiền điện tử và blockchain đối với trẻ vị thành niên, Guerrero cho rằng cần nhờ vào cộng đồng blockchain và tiền điện tử trong việc đảm bảo sức khỏe – hạnh phúc (well-being) của trẻ em trong tương lai. “Cộng đồng blockchain và tiền điện tử phải sử dụng hiểu biết của mình để góp phần xây dựng các biện pháp bảo vệ trẻ em – những mầm non của tương lai” ông phát biểu.
Về giải pháp, Guerrero cho rằng các ứng dụng blockchain nên được mặc định các yêu cầu KYC. Tuy nhiên, điều này có thể nói dễ hơn làm vì ông cũng tin rằng KYC vẫn là một dấu hỏi lớn đối với các sàn giao dịch và ví tiền điện tử. Mặc dù các yêu cầu của KYC có thể thách thức, nhưng Guerrero lưu ý rằng việc có nhiều công cụ giáo dục hơn sẽ có lợi cho sức khỏe – hạnh phúc của trẻ vị thành niên khi tham gia vào tiền điện tử và blockchain. Đây có thể là một giải pháp thiết thực trong thời điểm hiện tại, và người ta đã và đang nghiên cứu, tiến hành một số sáng kiến giáo dục.
Điển hình là năm 2021, Gemini hợp tác với Learn & Earn, một ứng dụng giáo dục cho sinh viên về tài chính đồng thời có thể kiếm được các phần thưởng bằng tiền mặt. Tiếp bước từ sáng kiến của các sàn giao dịch, một số chính phủ đang sử dụng nó để dạy thanh niên về tiền điện tử. Năm ngoái, Colombia đã tài trợ cho một ứng dụng di động, board game và sách được thiết kế để giáo dục những người trẻ tuổi về cách đầu tư vào tiền điện tử và thị trường chứng khoán.
Các tổ chức khác cũng đang tích cực nghiên cứu và thiết kế các chương trình giáo dục bổ sung. Aaron Kahler, người sáng lập và Giám đốc điều hành của ATII, trong một cuộc trò chuyện cùng Cointelegraph đã chia sẻ rằng ATII đang thường xuyên tổ chức các buổi đào tạo an toàn cho trẻ em và các bài giảng về cách giữ an toàn cho trẻ vị thành niên khi tham gia vào các giao dịch tài sản kỹ thuật số và các ứng dụng blockchain: “Chúng tôi sẽ tổ chức một hội nghị thượng đỉnh vào tháng 5, bao gồm chủ đề về “dark web athlon” và ngày an toàn cho trẻ em. Chúng tôi cũng đang thu hút những người từ cơ quan thực thi pháp luật và các tổ chức khác để nói về sự an toàn của trẻ em.”
Nguồn: Cointelegraph